Uzun ve Sağlıklı Yaşam İçin Cornaro Diyeti

Louise Cornaro Venedikli bir asilzade, filozof, uzun ve sağlıklı yaşam üzerine yazan bir yazardır.Cornaro diyeti adını yazardan alır.

Ölümsüzlüğün sadece Tanrı’ya özgü bir ayrıcalık olduğunu anlayan insanoğlu, modern tıbbın kurucusu kabul edilen Hipokrat zamanından beri, uzun ve sağlıklı yaşamı mümkün kılacak yöntemlerin arayışı içine girmiştir. 

Hipokrat 2500 yıl önce “Yiyecekler ilacınız, ilacınız yiyecekleriniz olsun” diyerek uzun ve sağlıklı yaşam için takip edilmesi gereken yolu göstermiştir. 

Bu olguya ilk sistematik ve ilkesel yaklaşım, 14’ncü yüzyıl İtalya’sında ortaya çıkmıştır. İleri görüşlü bir İtalyan aristokratı olan Louise Cornaro (1460-1566), uzun ve sağlıklı bir yaşam için gerekli olan temel prensipleri şaşılacak derecede doğrulukla saptayarak kendi hayatına uygulamıştır.

Louise Cornaro Rönesans İtalya’sının diğer aristokratları gibi savurgan, debdebe içinde ve arzuladığı her şeye kolaylıkla ulaşabildiği bir hayat yaşıyordu. Cornaro gibi zenginler zamanlarının çoğunu kuş sütünün bile eksik olmadığı zengin ziyafet sofralarında geçiriyorlardı. 

Ancak Cornaro 1490 yılına gelindiğinde 30’uncu yaş günü yaklaşırken hastalandı. Doktorları yaşamak istiyorsa daha kısıtlı bir diyet uygulaması gerektiğini söylediler. Cornaro tükettiği besinlerin miktarını önemli ölçüde azalttı.

Kendisini her gün 350 gr. yiyecek ve 400 gr. şarap (Orta çağ şarabının alkol yüzdesinin bugünün şaraplarından çok düşük olduğu bilinmektedir) ile sınırladı. Cornaro diyeti işledi; sağlığı ilerledi ve uzun yıllar bu beslenme tarzını uyguladı. 

68 yaşına yaklaştığında doktorları beslenme tarzının yetersiz olduğundan endişelenerek yiyecek ve sıvı tüketimini artırması gerektiği konusunda ısrar ettiler. Doktorların görüşlerine uyan Cornaro çok zaman geçmeden ateşlendi. Bunun üzerine daha hafif bir beslenme rejimine geçmeye karar verdi ve öldüğü 1566 yılına kadar diyetine sadık kaldı. Öldüğünde 102 yaşındaydı.

Cornaro dört bölümden oluşan “Discourses on a Sober and Temperate Life” adlı kitabında uzun ve sağlıklı yaşam için uyguladığı yaşam ve beslenme rejimini yazdı. 

Ölçülü ve Sade Yaşam Üzerine Söylevler

“Ölçülü ve Sade Yaşam Üzerine Söylevler" kitabı, bir dizi kısa ve özlü makale biçiminde kaleme alınmış olup, Cornaro'nun uzun ve sağlıklı yaşam konusundaki düşüncelerini ifade eder. 

Cornaro bu kitapta fiziksel aktiviteleri, alınan gıda miktarını azaltmayı ve alkol alımının sınırlandırılmasını tavsiye etmiştir. Yaşamları ve yaptıkları ile insanların kendi hayatlarından sorumlu olduklarını; beslenme rejimi ve hayat tarzının yaşamın uzunluğuna ve kalitesine büyük katkı sağladığını ileri sürmüştür.

Cornaro'nun yazdığı bu kitap, o dönemdeki tıp bilgileriyle uyumlu olmakla birlikte, birçok açıdan kendi zamanının ötesinde bir eserdir. 

Uzun ve Sağlıklı Yaşam İçin Cornaro Diyeti

Cornaro diyeti uzun ve sağlıklı yaşam için beş temel unsura dayanır.

1. Ölçülü ve Yeterli Beslenme

Cornaro'nun kitabının ana teması, yeme-içme konusunda ölçülü davranmanın gerekliliğidir. Cornaro, aşırı yemek ve içmekten kaçınmanın, sindirim sistemini yormamanın, vücudu toksinlerden arındırmanın ve yaşlanma sürecini yavaşlatmanın önemini vurgular.

Ona göre, düşük kalorili bir diyet ve basit, doğal yiyeceklerin tüketimi, sağlıklı yaşamın anahtarıdır.

Günümüzdeki "temiz beslenme" veya "az işlem görmüş gıda tüketimi" gibi konseptlerle uyumlu olan bu yaklaşım, modern beslenme biliminin de desteklediği temel ilkedir.

2. Fiziksel Aktivite

Cornaro, sağlıklı ve uzun yaşam için düzenli fiziksel aktivitenin önemine de değinir. Yaşlılık sürecinde bile, bedensel aktiviteyi sürdürmenin genel sağlık üzerinde olumlu etkileri olduğunu savunur.

Cornaro, günlük yaşamda basit egzersizler yaparak veya hafif tempolu yürüyüşlerle bile sağlığın korunabileceğini belirtir.

Özellikle hareketsiz yaşam tarzının yaygın olduğu günümüzde, Cornaro'nun fiziksel aktivite vurgusu son derece önemlidir.

3. Duygusal ve Ruhsal Denge

Cornaro, ruhsal sağlığın da fiziksel sağlık kadar önemli olduğunu vurgular. Stres, aşırı kaygı, öfke ve diğer olumsuz duyguların sağlığa zarar verebileceğine dikkat çeker.

Cornaro, ruhsal dengeyi sağlamak için huzurlu ve olumlu bir zihin durumu geliştirmenin gerekliliğini savunur. Dini inançlar, meditasyon ve sosyal ilişkiler bu bağlamda önemli yer tutar.

Cornaro’nun bu tavsiyesi, günümüzde artan stres seviyeleri ve ruhsal sağlık sorunlarıyla mücadele eden bireyler için büyük önem taşır.

4. Doğal Yaşam

Cornaro, uzun ve sağlıklı yaşam için doğal çevreyle uyumlu bir yaşamın önemine inanır. Doğanın sunduğu nimetlerden yararlanmanın ve mümkün olduğunca doğal koşullara uygun bir hayat sürmenin, insan sağlığı ve mutluluğu üzerinde olumlu etkileri olduğuna işaret eder (Cornaro Stoacı olabilir mi?)

Cornaro'nun bu tavsiyesi, şehir hayatının getirdiği yoğun stres ve çevresel kirliliğe karşı doğal bir denge unsuru olarak değerlendirilebilir.

5. Ölçülü ve Sade Yaşam

Cornaro, yalnızca beslenmede değil, hayatın her alanında ölçülü ve sade olmanın gerekliliğini savunur. Lüks, gösteriş ve aşırılıklardan uzak bir yaşamın, insanı daha mutlu ve tatmin olmuş bir hale getireceğini ifade eder. 

Bugünün dünyasında, minimalizm, sürdürülebilirlik, uzun ve sağlıklı yaşam pratikleri gibi yaklaşımlar, sade yaşam felsefesiyle uyumlu olan Cornaro diyetini öne çıkarmaktadır.

“Ölçülü ve Sade Yaşam Üzerine Söylevler” Eseri'nin Etkisi ve Önemi

Louise Cornaro'nun Cornaro diyetini anlattığı “Ölçülü ve Sade Yaşam üzerine Söylevler" kitabı, yazıldığı dönemde ve sonrasında büyük ilgi görmüş ve birçok farklı dile çevrilmiştir. Cornaro'nun uzun ve sağlıklı yaşam konusundaki görüşleri, özellikle Rönesans dönemi Avrupa'sında sağlıklı yaşam ve beslenme alanlarında önemli bir referans kaynağı olmuştur.

Kitabın, modern tıp ve beslenme biliminin gelişim sürecinde de önemli mihenk taşlarından biri olduğu söylenebilir.

Cornaro'nun kitabı, günümüz modern sağlık ve diyet yaklaşımlarının bazı ilkelerini önceden öngörmesi bakımından da dikkat çekicidir.

Ölçülü beslenme, fiziksel aktivite ve ruhsal denge gibi konular, günümüzde de sağlık profesyonelleri tarafından tavsiye edilen uzun ve sağlıklı yaşam ilkelerinin temelini oluşturmaktadır.

Cornaro’nun kitabı takip eden yüzyılda büyük filozof Francis Bacon başta olmak üzere birçok büyük düşünürün ilgisini çekmiş; okunmuş ve tartışılmıştır. Fakat bir yüzyıl geçtikten sonra etkisini kaybetmiştir.

Bununla beraber “kalori kısıtlaması” olarak tarif edilen sırrı, 21’inci yüzyılda uzun ve sağlıklı bir yaşam için temel prensip olarak yeniden tartışılmaya başlanacaktır.

İlk Gerontolojik (Yaşlanma Bilimi) Çalışma

Cornora kendi üzerinde yaptığı deneysel uygulamalar ile bu uygulamaların sonuçlarını bildirdiği için insanlık adına takdiri hak ediyor. Hatta bunu yaparken keskin gözlem yeteneğiyle kendinden sonraki gerontolojik çalışmaların temellerini attığı ve eserinin bu alanda bir klasik olduğu söylenebilir.

Kaleme alınışından 500 yıldan fazla bir süre sonra, “Ölçülü ve Sade Yaşam Üzerine Söylevler" sadece gerontolojide bir klasik olmakla kalmaz, aynı zamanda hem kendi başına ilgi çekici bir hikaye hem de öğretici bir inceleme olarak bugünde  tazeliğini ve güncelliğini korur.

Cornaro Diyeti Longevity Yaklaşımının Öncüsüdür

Louise Cornaro'nun hayatı modern insana, günümüz yaşam tarzı sorunlarına karşı uzun ve sağlıklı yaşam için değerli ipuçları sunar. Cornaro'nun kalori kısıtlaması, fiziksel aktivite ile ”ölçülülük" ilkesine dayanan diyeti, aşırılıkların ve sağlıksız alışkanlıkların yaygın olduğu günümüzde oldukça önemlidir.

Onun yaşam tarzı önerileri, modern bilim ve sağlık ilkeleriyle uyumludur; bununla birlikte  hem bedensel hem de ruhsal sağlığın korunmasına yönelik pratik ve sürdürülebilir bir yol haritası sunar.

Özetle, Louise Cornaro, kişisel deneyimleriyle ve yazdığı eserlerle, uzun ömürlülüğün (longevity) sadece genetik faktörlere bağlı olmadığını, aynı zamanda bilinçli bir yaşam tarzı seçimiyle de büyük ölçüde etkilenebileceğini savunan öncü isimlerden biridir.

Felsefesi, modern kalori kısıtlaması ve sağlıklı yaşam araştırmalarıyla da bazı paralellikler göstermektedir.

Uzun ve sağlıklı yaşam emek ister.

Faydalanılan Kaynaklar:

1. Gene Stone, (2010), The Secrets of People Who Never Get Sick

2.  Louis Cornaro, English translation by William F.Butler, (2005), Art of Living Long