“21 Günde Büyük Bir Fikir” Özeti

Yeni fikirler üretmek kolay değil. Yeryüzünde araştırılmamış, üzerinde düşünülmemiş bir konu, gün yüzüne çıkarılmamış yeni bir fikir olsa bile, bunu 21 günlük bir programla bulup ortaya çıkarmak bize saçma gelebilir.

Bryan Mattimore bunun görünüşte olduğu kadar zor olmadığını, sıkı çalışırsak ve tutkuyla işimize bağlanırsak “Eureka” anlarına bizim de ulaşabileceğimizi söylüyor.

Siz de bu duyguyu yaşamak istiyorsanız, bu kitabı okumalı ve bu program üzerinde ustalaşmalısınız.

Giriş

Bryan Mattimore'un "21 Günde Büyük Bir Fikir" kitabı, inovasyonun ve fikir üretmenin yalnızca dehalara özgü bir yetenek olmadığını, herkesin belirli stratejiler ve teknikler kullanarak öğrenebileceği ve geliştirebileceği bir beceri olduğunu savunan pratik bir rehberdir.

Kitap, yaratıcı süreci sistematikleştirerek, bireylerin ve ekiplerin daha hızlı, etkili ve tutarlı bir şekilde yeni, çığır açan fikirler bulmalarını hedefliyor. Mattimore, bu yaklaşıma "fikir üretme mühendisliği" adını veriyor.

Kitabın ana mesajı, rastgele beyin fırtınası yerine, hedefe yönelik ve yapılandırılmış bir süreçle daha verimli sonuçlar alınabileceğidir. Odak noktası, var olan problemleri çözmek, yeni fırsatlar yaratmak ve sürekli inovasyonu teşvik etmektir.

21 Günde Büyük Fikir Programı’nda ilerlerken, yazara göre, programa yansıması gereken üç özellik vardır.

1. Çeşitli uyarıcılardan yararlanmak: Programın başarısı yeni fikirleri tetikleme olasılığı yüksek uyaranlar bulmak ya da ortaya çıkarmaya bağlıdır.

2. Bir tutkuyu kaldıraç olarak kullanmak: Fikri başarıya ulaştırmak için sıkı çalışma ve adanmışlık gerekir.

3. Nicelik niteliği getirir: Bol miktarda fikir üretmek başarının kilit unsurlarından biridir.

Yaratma Tutkusunu Keşfetmek (1-3)

İlk ve en kritik adım, fikir üretmek istediğiniz alanı kabaca tanımlamak ve bu alandaki teknoloji ile maliyetler hakkında genel bir fikir sahibi olmaktır. Fikirleriniz henüz belirsizken bile, hayal gücünüzü kullanarak temel nitelikleri belirlemeli ve size yol gösterecek "flu" (belirsiz ama yön veren) bir hedef oluşturmalısınız. Bunun amacı, sizi sürecin başında olası sapmalardan korumak ve doğru yolda kalmanızı sağlamaktır.

İnsanların sağlıklı beslenmeyi zahmetsizce hayatlarına entegre etmelerini sağlayan bir uygulama yaratmak, flu bir hedefe iyi bir örnektir.

Daha sonra bu başarılı fikirlerin hangi alanları kapsayacağını belirlemelisiniz. En az 50 yeni fikir alanı belirleyerek işe başlamalısınız.

Thomas Edison’un 1888 yılında hazırladığı beş sayfalık listesinde yapay ipek, işitme cihazı, yapay kablo, elektrikli piyano gibi yüzü aşkın alan vardır. Bu Edison’un niteliğin niceliğe eş olduğuna inandığını göstermektedir.

Yazar, Edison gibi yeni ürünler, hizmetler ya da iş konseptleriyle ilgili alan listenizi hazırlamanızı, en az 30 alan belirlemenizi, mümkün olduğunca 50 alanın üzerine çıkmanızı öneriyor.

Şimdi sıra, beyninizi harekete geçirecek "doğru uyarıcılara" geldi. Güncel sektör dergilerini, on-line platformları, araştırma raporlarını ve anahtar kelimeleri kullanarak esin kaynağı olacak bilgileri toplamalısınız. Bu derinlemesine araştırma, size o büyük fikri bulma yolculuğunda önemli ipuçları ve bağlantılar sağlayacaktır.

Bryan Mattimore'un bu ilk üç günü, rastgele fikir fırtınasından ziyade, hedefe yönelik, yapılandırılmış ve veri destekli bir yaratıcılık sürecine işaret eder. Bu adımları takip ederek, her birey ve kurum, kendi "yaratma tutkusunu" keşfedebilir ve sıradan düşüncelerin ötesine geçerek büyük fikirlere ulaşabilir.

Fikir Üretmek: Beş Yaratıcı Düşünce Stratejisi (4-8 Günler)

İkinci bölümde büyük fikirleri üretme sürecinde yararlı olacak beş yaratıcı düşünce stratejisi açıklanıyor.

1. Problem Bul:

Bir problem bulmak fikir yaratmanın ilk adımıdır. Bu strateji çözüme değil, problem bulmaya odaklanır. Fırsat alanlarının birinde 20 farklı problem keşfederek yaratıcı düşüncenin kapıları aralanmaya çalışılır.

Bu strateji karşılaştığınız problemleri gözlemleyip üzerinde akıl yürütmenin önemini kavramanızı sağlar.

2. Problemleri Çöz:

Eldeki 20 problemi çözmek için fikirler üretmeye başlayın. Bu aşamada önemli iki nokta var:

- Tek bir problemin bir çok çözümü olabilir.

- Bir problem üzerinde çalışmak daha ilginç ya da verimli başka problemleri/fırsatları fark etmemizi sağlayabilir.

Alexander Graham Bell’in meşhur bir sözü vardır: “Bir kapı kapanırsa, diğeri açılır; ama biz o kadar uzun süre kapanan kapının ardından bakakalırız ki, açılan öteki kapıları göremeyiz.”

3. Mevcut Bir Fikri/Teknolojiyi Uyarla:

Tamamen sıfırdan başlamak yerine, var olan bir konsepti veya teknolojiyi farklı bir bağlamda veya yeni bir amaç için tutku/fırsat alanlarımıza uygulayabiliriz.

Mevcut bir teknolojiyi uyarlamanın yollarından biri, bilinen bir teknolojiyi yaratıcı ve beklenmedik bir biçimde uygulayarak yeni bir ürün yaratmaktır. Diğer bir strateji de teknolojiyi yeni bir hizmet türü üretmek için kullanmaktır.

Örneğin; dronların özellik, yeterlilik, farklılık ve faydalarını listeleyip daha sonra bu yeterlilik ve özellikleri tutku/fırsat alanlarınızla birleştirerek yeni ürün veya hizmetler üretip üretemeyeceğimiz konusunda fikir jimnastiği yapabilirsiniz. Bu alıştırma neticesinde; dronların havadan uçma özelliğinin, trafik kazalarında olay yerine ilk yardım kitlerini süratle sevk edebilmede yardımcı olabileceğini ve buna benzer bir çok faydasını keşfedebilirsiniz.

Aklınızı çelen bir ya da daha çok teknoloji bulun: bu teknolojilerin en az 20 yeterliliğini, özelliğini, farklılığını ve faydasını sıralayın; Onları tutku alanlarınız ile birleştirip yeni fikirler yaratın.

4. Para ve Zaman Tasarrufu:

Para ve zaman tasarrufu sağlayacak alanlara dikkatlice bakın. Her yerde sorunlar ve fırsatların bizi beklediğini göreceksiniz.

Saptadığınız zaman ve para tüketim kaynaklarının bir ya da birkaçını ele alıp bu sorunu gidermeye yönelik bir iş ya da hizmet yaratmaya odaklanın.

5. Kendini Gerçekleştirmenin Önünü Aç:

Bireylerin veya organizasyonların potansiyellerini tam olarak kullanmalarına yardımcı olacak, kişisel ve profesyonel gelişimi destekleyici fikirler üretebilirsiniz.

Bunun için tutku alanlarınıza ilişkin çok sayıda konunun uzmanlarına ait online konuşma, sunum hatta YouTube videosu izleyin. Ardından gördükleriniz, duyduklarınız ve öğrendikleriniz temelinde insanlar, ekipler ve organizasyonların “kendini gerçekleştirmesi”ne yardım edecek en az bir büyük fikir yaratın.

Fikir Üretmek: Yaratıcı Teknik (9-17 Günler)

Üçüncü bölüm en etkin fikir üretme tekniklerinden dokuzunu içeriyor. İlk teknik yönlendirilmiş dilekler…

1. Yönlendirilmiş Dilekler

1968'de George Land tarafından 10 yıl süren bir araştırma gerçekleştirildi. Beş yaşındaki çocuklar NASA’nın yaratıcılık testine sokuldu. 1.600 çocuk arasında yaratıcılık zirvedeydi. %98’inin yaratıcılık düzeyi en yüksek noktadaydı.

Aynı çocuklar beş yıl sonra tekrar aynı teste tabi tutuldu. On yaşına gelen bu çocukların, sadece %30'u yaratıcılığını koruyordu. Onbeş yaşına geldiklerinde bu oran %12’ye düştü.

Yazar Neil Postman’a göre; çocuklar okula soru işareti olarak girer, nokta olarak çıkar. Yani bu düşüsün sorumlusu okul eğitimi idi.

Açıkçası, yaratıcılığımızı harekete geçirmek için içinizdeki çocuğu uyandırmamız gerekiyor.

Muhtemelen bugün biz yetişkinler çocukluk zamanlarımızdaki düşünme ve hayal kurma gücümüze geri dönebilsek, çok önemli yeni fikirler üretmekte hiç de zorlanmayız.

Yönlendirilmiş dilekler tekniği, çocukluk gücümüzü yüzeye çıkarmayı amaçlıyor. Mümkün olup olmadığına veya görünür bir gelecekte olanaklı olup olmadığına bakmaksızın 20 dilek üreterek bu dileklerden uygulanabilir yeni esinler çıkarmaya çalışmalısınız.

2. Varsayımları Sorgulama

“Varsayımları sorgulama” tekniği fikir geliştirmek bakımından harika olduğu gibi, aynı zamanda başlangıç noktası alacağımız büyük fikre esin kaynağı olmak açısından da olağanüstüdür.

Bir olgu veya nesneye ya da ticari ürüne ilişkin varsayımları sorgulayarak yeni olasılıklara kapı açma olanağı sağlar. Ancak bu tekniği uygularken en az 15-20 varsayımda bulunmanız önemlidir.

Kitapta verilen diş macunu örneğinden ilerleyerek konuyu açıklayalım. Genel olarak diş macunu üzerine, özel olarak da nasıl üretildiği, paketlendiği ve pazarlandığı üzerine varsayımlardan birkaç örnek:

*Dişleri temizler ve beyazlatır,

*Çürükleri önler,

*Tüpte satılır,

*Genelde güvenilir bir içeriğe sahiptir.

*İnsanların büyük bölümü her gün en az bir defa dişlerini fırçalar.

Amerika’da 1900’lerin başında az miktarda karbonatla hidrojen peroksidi birleştirip dişlere sürmek etkili bir temizleme yöntemiydi. Tadı kötüydü, ama işe yarıyordu. Peroksid karbonatla tepkimeye girince salınan oksijen gerek diş temizliği, gerekse diş eti sağlığı açısından son derece etkili oluyordu.

Sonunda bir şirket peroksidi karbonat bazında tüpe doldurmayı başardı. Uzmanlar fırçalama esnasında sürtünmenin tüp içindeki peroksidi parçalayacağı ve oksijen salımını gerçekleşerek bir kimyasal reaksiyon ortaya çıkacağıydı.

Fakat beklenen olmadı. Çünkü hazırlanan diş macunu tüpleri, kimyasal maddelerin erkenden reaksiyona girmesi neticesinde nakliye esnasında patlamaya başladı.

Bunun üzerine şirket pes etmedi ve “diş macunları tüpte satılır” varsayımını sorgulamaya başladılar. Şirket, iki kimyasal maddeyi dik duran iki ayrı tüpte satmaya başladı ve “Mentadent” diş macunu 2003 yılında 150 milyon dolar ciroya ulaşarak büyük bir başarı elde etti.

3. 20 Soru Bir Büyük Fikir

Bu teknik yeni fikirler üretmek için oldukça güçlü bir yöntemdir ve “Varsayımları Sorgulama” tekniğine benzer. Bu teknik, bir konu veya ürün hakkında yaklaşık 20 soru oluşturmayı ve bu sorular aracılığıyla çığır açıcı bir fikre ulaşmayı hedefler. Amaç, kalıplaşmış düşünce biçimlerinin dışına çıkarak gerçekten yaratıcı çözümler bulmaktır.

Şimdi bu tekniği bir örnekle açıklayalım: Tutku/fırsat alanımız “Evde Yemek Yapma Deneyimini İyileştirmek” olsun. Ulaşacağımız ya da hedeflediğimiz yeni fikir (Başarı modeli) “İnsanların evde yemek yapma deneyimini iyi hale getirmeyi” amaçlamaktadır.

Bu hedef doğrultusunda, şaşırtıcı ve sorgulayıcı 20 soru oluşturulur.

Bu 20 soruyu oluşturduktan sonra, her bir soru üzerinde düşünerek veya birkaç soruyu birleştirerek beyin fırtınası yapılır. Amaç, ilk başta saçma veya imkansız görünen fikirleri bile değerlendirmektir.

4. “Ve” Tekniği

30 saniye içinde yeni bir icat yapabilir misiniz? “İmkansız” dediğinizi duyar gibiyim. 21 Günde Büyük Bir Fikir Programı bunun mümkün olduğunu bize gösteriyor.

Yeni bir fikre ulaşmak için “Ve” tekniği son derece verimli: iki rastgele kelimeyi, bir ismi ve bir sıfatı birleştireceksiniz ve böylece uyarıcı yardımıyla sonuca ulaşacaksınız.. Bu basitçe beyninizi uyararak, yeni yollarla düşünmesini sağlayacak.

Bir deste karta isimler, diğerine de sıfatlar yazarsanız ve her desteden bir tane çekerseniz, yeni fikirler hemen yerine oturacaktır. Örneğin, “güneş gözlüğü" ve "karton" yazan kartlarla ne yapardınız?

Belki de camları hariç kartondan yapılmış ucuz güneş gözlükleri tasarlayabilirsiniz. Bu güneş gözlükleri hem çevre dostu olabilir hem de ucuz olacakları için haftanın her günü değişik model bir güneş gözlüğü takmanıza imkan sağlayacaktır.

Burada önemli olan, tutku/fırsat alanınızı temsil eden bir sözcüğü, rastgele (sözlük, karta vb.) bir “ve” bağlantısıyla birlikte düşünmenin çok büyük kazanımlar getirebileceğini bilmektir.

5. Sözcükleri Birleştirme

Sözcükleri birleştirme tekniği iki veya daha fazla alakasız kavramı, nesneyi veya özelliği bir araya getirerek yeni bir fikir veya ürün ortaya çıkarmayı hedefleyen basit ama etkili bir yaratıcı düşünme yöntemidir. Amaç, var olan öğeler arasında daha önce fark edilmemiş bağlantılar kurarak inovasyonu tetiklemektir.

Bu teknik, temel olarak "A + B = C" formülüne dayanır; burada A ve B genellikle birbirinden bağımsız iki ögedir ve C ise bu ikisinin birleşiminden doğan yeni ve benzersiz fikirdir.

6. Fikir Kancaları/Prensip Aktarma

Fikir Kancaları (Idea Hooks) / Prensip Aktarma (Principle Transfer) tekniği, farklı bir alandan veya sektörden alınan temel bir prensibi veya başarılı bir mekanizmayı, kendi problemimize veya yeni fikir üretmek istediğimiz alana uyarlayarak inovasyon yapma yöntemidir.

Bu teknik, "doğrudan kopyalama"dan farklıdır. Amaç, bir fikrin yüzeydeki detaylarını değil, onun altında yatan işleyiş prensibini, temel mantığını veya başarılı olmasını sağlayan "kancasını" alıp, bambaşka bir bağlama uygulamaktır.

7. Patentlerden İlham Alma

Patentten İlham Alma Tekniği, yayınlanmış patentleri inceleyerek yeni fikirler üretmeye dayanan güçlü bir inovasyon yöntemidir. Bu teknik, mevcut buluşların temel prensiplerini, mekanizmalarını veya amaçlarını anlayıp, bunları kendi problemimize veya yeni bir ürün/hizmet geliştirme hedefimize uyarlamayı hedefler.

Patentler, aslında dünyanın en büyük "çözülmüş problem" ve "yenilikçi fikir" veritabanlarıdır. Bu teknik, bu zengin kaynağı sistematik bir şekilde kullanarak kendi yaratıcılığımızı tetiklememizi sağlar.

8. Trend Bükme

Trend Bükme tekniği, Bryan Mattimore'un mevcut veya yükselen bir trendi alıp onu beklenmedik, alışılmışın dışında veya hatta zıt bir yöne bükerek yeni fikirler üretmeye odaklanan bir inovasyon yöntemidir.

Bu teknik, sadece trendleri takip etmekle kalmaz, aynı zamanda onları dönüştürerek veya onlarla çelişerek farklı bir değer önerisi yaratmayı hedefler. Amaç, insanların gelecekteki ihtiyaçlarına yönelik yaratıcı ve çoğu zaman yıkıcı fikirler bulmaktır.

9. En Kötü Fikir Tekniği

En Kötü Fikir Tekniği geleneksel beyin fırtınasının yaratıcı blokajlarını aşmayı hedefleyen, alışılmadık ve eğlenceli bir fikir üretme yöntemidir. Bu teknik, doğrudan "iyi" fikirler bulmaya çalışmak yerine, bilinçli olarak mümkün olan en kötü, en saçma, en absürt veya en imkansız fikirleri üretmeye odaklanır.

En Büyük Fikirlerinizi Seçme, Geliştirme ve Yaratıcılıkla Satma (17-21 Günler)

Programın bu bölümünde “Panoya yerleştirme” adı verilen bir konsept geliştirme tekniği ile fikirler kolay anlaşılabilir, test edilebilir hale getiriliyor.

Panoya Yerleştirme Tekniği fikirleri görsel ve işbirliğine dayalı bir ortamda analiz etmeyi ve geliştirmeyi amaçlayan bir inovasyon yöntemidir. Bu teknik, soyut fikirleri somutlaştırarak, yeni bağlantılar kurmayı ve grup içinde daha derinlemesine tartışmalar başlatmayı kolaylaştırır.

Son olarak 21 günlük program, potansiyeli en yüksek konseptleri ticarileştirmek için araştırma-geliştirme ve prototipini çıkarmanın ucuz yollu nasıl gerçekleştirileceğini de içerecek şekilde zorunlu adımlarla tamamlanır. Gözde fikirlerin üzerinde araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) süreci, sadece yeni fikirler bulmakla kalmayıp, bu en umut vadeden fikirleri somut, uygulanabilir ve ticarileştirilebilir ürün, hizmet veya çözümlere dönüştürme aşamasıdır. Bu süreç, ham bir fikri alıp onu gerçek dünya koşullarında test edilebilir ve geliştirilebilir bir hale getirmeyi hedefler.

Kitabın ana mesajı, rastgele beyin fırtınası yerine, hedefe yönelik ve yapılandırılmış bir süreçle daha verimli sonuçlar alınabileceğidir. Odak noktası, var olan problemleri çözmek, yeni fırsatlar yaratmak ve sürekli inovasyonu teşvik etmektir.

İş inşa etme (Business Building) süreçlerinde görselleri kullanmak, Bryan Mattimore gibi inovasyon uzmanlarının da altını çizdiği gibi, fikirleri ve stratejileri daha etkili bir şekilde iletmek, anlaşılır kılmak ve ikna edici hale getirmek için kritik bir yöntemdir. Görseller, karmaşık bilgileri basitleştirir, hafızada kalıcılığı artırır ve duygusal bir bağ kurmaya yardımcı olur.

Fırsatları Yeni Baştan Tanımlama (Redefining Opportunities) tekniği, satış konseptleri üretirken mevcut bir fırsata veya pazar boşluğuna alışılmışın dışında, farklı bir gözle bakmayı ve onu yeniden yorumlamayı hedefler. Bu, sadece var olan bir talebi karşılamaktan ziyade, henüz fark edilmemiş veya yanlış tanımlanmış potansiyelleri ortaya çıkarmakla ilgilidir.

Kitapta yer alan fikir üretme ve geliştirme teknikleri sadece iş ve ticari alanda kullanılabilecek yöntemler olmanın ötesinde hayatta başarı olmak ve yeni bir şeyler yaratmak isteyen herkes için son derece faydalıdır. Ancak unutulmaması gereken en önemli husus: “Tutku ve ilgi alanlarınızı belirlemek” ve “sıkı çalışmak”tır.