“Dört Anlaşma” Özeti

Don Miguel Ruiz’in “Dört Anlaşma” eseri modern dünyanın karmaşasında, iç huzuru ve özgürlüğü arayan milyonlarca insanın yoluna ışık tutuyor.

Ruiz, bu kitabında, “Toltek Bilgeliği” ile zihinsel esaretten özgürlüğe uzanan içsel bir yolculuk sunuyor.

Giriş

Güney Meksika'daki Toltek bilgeliği, nesiller boyu gizli tutulduktan sonra, Don Miguel Ruiz aracılığıyla günümüze ulaşmıştır. Bu öğretiler, bize çocukluğumuzdan itibaren toplumun dayattığı inançlar ve kurallar silsilesinden özgürleşme yollarını sunar. Biz farkında olmadan, dinimizi, değerlerimizi ve hatta ismimizi bile seçemeden, bize sunulan her şeyi kabul ederiz. Bu "ehlileştirme" süreci, çoğu zaman özgürlüğümüzü kaybetmemize yol açar.

Toltek felsefesi, bu eski kısıtlayıcı anlaşmalardan kurtulmak ve daha olumlu bir yaşam sürmek için dört yeni anlaşma önerir:

Birinci Anlaşma: Kullandığınız Sözcükleri Özenle Seçin. Kelimeleri düşünmeden kullanmak yerine, onları iyi niyetlerle, yapıcı bir şekilde kullanın.

İkinci Anlaşma: Hiçbir Şeyi Kişisel Algılamayın. Herkesin kendi inanç ve görüşleri olduğunu kabul edin; başkalarının tepkileri her zaman sizinle ilgili değildir.

Üçüncü Anlaşma: Varsayımda Bulunmayın. Şüpheleriniz varsa açıklama isteyin; varsayımlar yanlış anlaşılmalara yol açar.

Dördüncü Anlaşma: Daima Yapabileceğinizin En İyisini Yapın. İlk üç anlaşmada başarılı olmak ve hayatınızı dönüştürmek için sürekli çaba gösterin.

Bu anlaşmalar, mükemmel olma yanılgısından kurtulup kendinizi kabul etmenin ve korkudan doğan eski inançları yıkıp kendi hayatınızın kontrolünü ele almanın anahtarıdır. Özgürlük ve mutluluk, dışarıda değil, kendi içinizdeki doğru seçimlerde yatar.

Kendimiz Olabilmek ve Daha İyi Bir Hayat Sürebilmek İçin Toplumun Bize Empoze Ettiği Ehlileşme Sürecini Anlamalıyız.

Zihnimiz sürekli hayal kursa da, doğduğumuzda bizi "toplumsal rüya" adını verdiğimiz, geçmiş nesillerin ortak bilinciyle oluşturulmuş devasa bir inanç sistemi karşılar. Bu sistem; kurallar, yasalar, dinler ve kültürlerle doludur. Yetişkinler, kendi doğru ve yanlış anlayışlarını dikkatimizi çekerek zihnimize işler. Biz de tekrar yoluyla bu bilgileri ezberler, ödül ve ceza sistemiyle ehlileştiriliriz.

Bu "insanları ehlileştirme" sürecinde, toplumsal rüya içsel rüyamıza dönüşür ve inanç sistemimiz oluşur. Cezalandırılma veya onay alamama korkusuyla, çoğu zaman olmadığımız biri gibi davranır, gerçek doğamızı kaybederiz. Bu içselleşmiş kurallar kişisel gerçeğimiz haline gelir ve onlara aykırı her şeyden korkarız. Aynı hatayı defalarca yapar, kendimizi yargılar ve cezalandırırız.

Toplumun asla ulaşılamayacak mükemmeliyet imajına uymaya çalışırken, kendi kusurlarımızı reddederiz. Bu da kendimizi sevmemizi ve kabul etmemizi engeller. Kurtuluş, o mükemmel görüntüyü bırakıp kendimizi ve kusurlarımızı sevmekten geçer.

Hayatımız boyunca sayısız anlaşma yaparız, ancak en önemlileri kendimizle yaptığımız anlaşmalardır. Korkuya dayalı eski anlaşmaları bozacak cesarete sahip olmalıyız. Dört güçlü anlaşma, inanç sistemimizi dönüştürerek cehennemden cennete bir yaşam kurma gücünü bize verebilir.

Birinci Anlaşma: Kullandığın Sözcükleri Özenle Seç

Toltek felsefesinin en önemli ve aynı zamanda yerine getirilmesi en zor anlaşması, kullandığınız sözcükleri özenle seçmek, yani sözünüzde kusursuz olmaktır.

Söz, sadece bir kelime veya ses değil, Tanrı'dan gelen, yaratma gücüne sahip ilahi bir armağandır. Kim olduğunuzu, ne düşündüğünüzü ve hissettiğinizi sözlerinizle ifade edersiniz. Sözünüz en güzel rüyayı da yaratabilir, etrafınızdaki her şeyi de yok edebilir. Gücünü kötüye kullandığınızda ise "kara büyüye" dönüşebilir.

Zihin, ekilen her tohumu büyüten verimli bir toprağa benzer. Fikirlerimiz, görüşlerimiz ve kavramlarımız bu tohumlardır. Bu nedenle, zihni sevgi kaynaklı tohumları toplamaya ayarlamak büyük önem taşır. Çocukken bize söylenen, yeteneklerimizi aşağılayan veya bizi korku içinde yaşatan sözlerin üzerimizde derin etkileri olmuştur. Başkalarının sözleri dikkatimizi çektiğinde, inançlarımızı olumlu veya olumsuz yönde kolayca dönüştürebilir. Örneğin, birisi size "aptalsın" dediğinde ve siz buna inandığınızda, bu inanç güçlenir ve hayatınızda yer eder.

Sözünüzü kusursuz kullandığınızda, kendinize olan sevginizi ve bu sevgiyi başkalarıyla olan etkileşimlerinizde gösterirsiniz. Enerjinizi doğru şekilde kullanarak sözlerinizi sevgiye ve gerçeğe yönlendirirsiniz. Bu anlaşmayı benimsediğinizde, tüm duygusal acılardan kurtulabilir ve zihninizi arındırabilirsiniz. Ne yazık ki, insanlığın kendimize ve başkalarına yalan söyleme alışkanlığı, bu anlaşmayı zorlaştırır.

Sözlerimizi sıklıkla başkalarını suçlamak, lanetlemek ve yok etmek için kullanırız. Nefret, öfke, kızgınlık ve kıskançlık yayarız. Kaos sözlerimizle başlar. Milletler, ırklar ve aileler arasında nefreti besleriz. Başkalarının zararlı görüşlerine güvendiğimizde, bilinçsizce kendi inanç sistemimize katkıda bulunuruz. Genellikle ne yaptığının farkında olmayan bu insanları affetmemiz gerekir. Gerçeğe dayalı bir anlaşma yapmak, bu "zararlı büyüleri" kırmanın tek yoludur, çünkü gerçek, tüm acı ve üzüntüden kurtarabilecek güce sahiptir.

Günlük iletişimde yaygın olan dedikodu, en kötü türden "kara büyüye" dönüşmüştür. Dedikodu, tıpkı bir bilgisayar virüsü gibi, yanlış bilgiyi yayarak insanların iletişimini bozar ve zihinlerini kirletir. Kendi fikirlerimiz bile, genellikle duygularımıza ve egomuza dayanır, bu da nefreti körükleyebilir.

Sözümüzün gücünü anlamak, hayatımızda olumlu dönüşümler yaratır. Kendimize ve sevdiklerimize daha iyi davranırız. Sözümüzde kusursuz olmayı öğrenirsek, tüm duygusal zehirlerden arınır ve zihnimizi temizleriz. İletişimimiz gelişir ve başkalarının olumsuz etkilerine karşı bağışıklık kazanırız. Zihnimiz, korku tohumlarını değil, yalnızca sevgiden kaynaklanan tohumları besleyen verimli bir toprağa dönüşür. Bu durum, daha fazla sevgi üretir ve korku temelli inançların yerini alır.

Sözlerinizin samimiyeti ve doğası, kendinize olan sevginizi yansıtır. Bu anlaşmayı hayatınıza dahil ettiğinizde, karanlık dünyanın ötesine geçerek mutluluk ve özgürlüğe kavuşursunuz. Sözünüzün gücünü; sevgiyi yaymak, kendinizi yüceltmek ve acı getiren eski anlaşmaları kırmak için kullanın. Sözünüzde kusursuz olarak, yolunuzu başarıya, bolluğa ve kişisel özgürlüğe yönlendirebilir, korku yerine saf sevgi ve mutluluk içinde yaşayabilirsiniz.

İkinci Anlaşma: Hiçbir Şeyi Kişisel Algılama

İkinci anlaşma olan ”hiçbir şeyi kişisel algılama”, hayatta gereksiz acılardan kaçınmanın anahtarıdır. Birisi size "aptalsın" dediğinde, bu sözler sizinle değil, onunla ilgilidir.

Kişisel algılamak, ancak söylenen şeye katılmakla mümkündür. Söylenen şeyle anlaşma yaptığınız anda, zehir zihninize yayılır ve sizi tutsak alır.

Her şeyin kendinizle ilgili olduğunu varsaymak, "bireysel önemlilik" adı verilen en yüksek bencillik biçimidir; çünkü kendinizi her şeyden sorumlu tutarsınız.

Oysa, insanların söyledikleri veya yaptıkları şeyler genellikle sizinle değil, kendi iç dünyaları ve kişisel rüyalarıyla ilgilidir. Her birimiz kendi algı ve inançlarımızla dolu farklı bir dünyada yaşarız. Bir şeyi kişisel aldığımızda, başkalarının bizim dünyamızı anladığını varsayarız ve kendi dünyamızı onların dünyasına empoze etmeye çalışırız.

Bir durum ne kadar kişisel görünürse görünsün, yine de sizinle ilgili değildir. İnsanlar, kendi yetiştirilme biçimleri ve inanç sistemlerine dayanarak konuşur ve hareket ederler. Birisi sizi incitmeye çalışıyorsa, bu sadece onun bakış açısıdır. Eğer buna inanırsanız, o zaman bu saldırıyı haklı buluyorsunuz demektir. Bu tür acılara karşı bağışıklık kazanmak, ikinci anlaşmanın bir armağanıdır.

Başkalarının sözlerine ve eylemlerine karşı aşırı hassas olmak, sizi üzer ve bu da savunmacı olmaya, çatışmalara girmeye yol açar. Küçük şeyleri büyütürsünüz, çünkü haklı olduğunuzu düşünürsünüz. Ancak ne hissettiğiniz, söylediğiniz veya yaptığınız, yalnızca kendi hayatınızdaki anlaşmalarınızı yansıtır.

Kendinizle ilgili düşünceler bile gerçek olmayabilir. Bu yüzden, kendinizle ilgili düşünceleri bile kişisel algılamayın. Zihnin kendisiyle konuşma yeteneği vardır.

Sadece bir şeyleri kişisel aldığınızda kendinize acı çektirirsiniz. İnsanların her zaman dürüst olmalarını beklemeyin, çünkü çoğu zaman kendilerine bile dürüst değillerdir. Bunun yerine kendinize güvenin ve başkalarının söylediklerine inanıp inanmamaya siz karar verin.

İnsanları oldukları gibi gördüğünüzde ve söylediklerini kişisel algılamadığınızda üzülmezsiniz. Yalan söylediklerinde bile, onların mükemmel olmadığını anlarsınız. Ancak eylemleri sözleriyle uyuşmuyorsa ve siz yine de onlara inanmaya devam ederseniz, kendinize karşı dürüst davranmıyorsunuz demektir. Kendinize karşı dürüst kalmak, sizi büyük duygusal yıkımlardan korur.

Hiçbir şeyi kişisel almamayı öğrendiğinizde, gereksiz acıya neden olan kötü alışkanlıklarınızı kırarsınız. Başkalarının eylemlerinden sorumlu olduğunuzu asla düşünmeyin; sadece kendi eylemlerinizden sorumlusunuz. Bunu fark ettiğinizde, başkalarının düşüncesiz görüşlerinden veya eylemlerinden asla rahatsız olmazsınız.

Yüreğinizi tümüyle açarak dünyayı dolaşsanız bile, kimse size zarar veremez. Artık reddedilmekten, incinmekten veya eleştirilmekten korkmazsınız.

Cehennemin ortasında bile içsel huzur ve mutluluğu hissedersiniz.

Üçüncü Anlaşma: Varsayımda Bulunma

Üçüncü anlaşma “varsayımda bulunmamaktır.” Hayatımızda sıkça karşılaştığımız bir sorun olan varsayımlar, gerçek problemlerin ve gereksiz anlaşmazlıkların temelini oluşturur. Zihnimiz, gerçekliği çarpıtarak, her şeyi kendi istediği gibi yorumlar ve bu durum genellikle hayal kırıklığıyla sonuçlanır. Özellikle ilişkilerde, partnerimizin düşüncelerini veya isteklerini bildiğimizi varsaymak, incinmelere ve tartışmalara yol açar.

Zihnimiz, bilinmeyeni açıklama ihtiyacı duyar ve bu açıklama arayışında varsayımlara başvurur. Ancak bu varsayımlar, iletişimi engeller. Soru sormaktan çekindiğimiz için, tam olarak anlamadığımız durumlar hakkında bile varsayımlarda bulunuruz. Varsayımda bulunmak, öyle yerleşik bir alışkanlıktır ki, çoğu zaman bilinçsizce yaparız ve hatta kendi bakış açımızı desteklemek adına ilişkilerimizi zedeleyebiliriz.

Başkalarının da bizim gibi düşündüğünü varsayarak sosyal maskeler takarız. Yargılanma veya suçlanma korkusuyla, reddedilmeden önce kendimizi reddederiz. Aynı şekilde, kendi yeteneklerimiz hakkında da varsayımlarda bulunuruz; kendimizi yeterince tanımadığımız için ya küçümser ya da abartırız. Belki de artık ne istediğimiz konusunda daha dürüst olmanın zamanıdır.

İlişkilerde, sevdiğimiz kişiyi değiştirebileceğimizi varsaymak büyük bir yanılgıdır. İnsanlar, başkaları için değil, kendi istekleriyle değişirler. Gerçek sevgi, birini olduğu gibi kabul etmektir. Eğer birinin değişmesini istiyorsanız, belki de onu gerçekten sevmiyorsunuzdur. Kusurlarıyla bile kabul edebileceğiniz biriyle olmak en sağlıklı yaklaşımdır ve aynı kabulü sizin de görmeniz önemlidir.

Gerçekte kim olduğunuzu kabul edin. Başkalarının sizi sevip sevmemesi önemli değildir. İlişkilerinizde her zaman şeffaf olun. Varsayımlardan kurtulmanın tek yolu soru sormaktır. Bir şey size mantıklı gelmiyorsa, netleşene kadar sormaktan çekinmeyin. Bir durumla ilgili her şeyi bildiğinizi asla varsaymayın. Konuşun ve istediğinizi açıkça ifade edin. Sizin sorma hakkınız olduğu gibi, başkalarının da "evet" veya "hayır" deme hakkı vardır. Açık iletişim, ilişkilerinizi olumlu yönde dönüştürerek yanlış anlaşılmaları önler. Bu zorlu alışkanlığı kırmak, farkındalık ve sürekli pratikle mümkündür.

Dördüncü Anlaşma: Daima Yapabildiğinin En İyisini Yap

Daima yapabildiğinin en iyisini yapmak, Toltek felsefesindeki diğer anlaşmaları hayata geçirmek ve köklü alışkanlıklar edinmek için temel teşkil eden dördüncü anlaşmadır.

Her zaman elinizden gelenin en iyisini yaptığınızda, kendinizi yargılamak için bir nedeniniz kalmaz. Bu, suçluluk, suçlama ve cezalandırmadan kaçınmanızı sağlar. Hayatta acı çekmek için değil, neşe, sevgi ve mutluluğu deneyimlemek için varsınız. En iyi çabayı göstermek, hayatı takdir etmenin ve iç huzura ulaşmanın iyi bir yoludur. Elinizden gelenin en iyisini verdiğinizde, üretken olur ve kendinizden memnuniyet duyarsınız, çünkü daha azına razı olmadığınızı bilirsiniz.

Birçok insan, sırf ödül için çalışır ve iş günlerine adeta bir yük gibi katlanır. Bu durum, zamanla hayal kırıklığına ve mutsuzluğa yol açar. Oysa, yaptığınız işi sevdiğiniz için çabaladığınızda, ödül olsun ya da olmasın, hayatınızda daha fazla keyif bulursunuz. İşiniz size bir yük gibi gelmez, çünkü onu sevdiğiniz için yaparsınız. Ödüller gelse bile, onlara odaklanmazsınız. Bu, pişmanlık duymadan yaşamanızı sağlar ve bu anlaşmanın sürdürülmesi esastır.

Bu alışkanlığı geliştirdikçe, kendinizi sevmeyi ve kabul etmeyi öğrenirsiniz. Hata yapabileceğinizin farkına varır, ancak bunlardan ders çıkarırsınız. Tam olarak yaşamak, harekete geçmektir. Hareketsizlik, hayatı reddetmektir. Harika fikirleriniz olsa bile, onları gerçeğe dönüştürmek için harekete geçmedikçe hiçbir anlamları yoktur. İstediğiniz sonuçlara ulaşmanın yolu budur.

Geçmişi bırakıp şimdiki anı yaşamak, şükretmenin harika bir yoludur. Hayatta olmaktan keyif alın ve gelen her fırsatı takdir edin. Sevme ve mutlu olma özgürlüğüne sahipsiniz; sevginizi ve mutluluğunuzu başkalarıyla paylaşın.

Hiçbir şeyi kanıtlamak veya her şeyi bilmek zorunda değilsiniz. Tek yapmanız gereken hayatınızı sonuna kadar yaşamaktır. Kendiniz olmakta özgürsünüz ve en iyi benliğiniz, elinizden gelenin en iyisini yapmaktan gelir. Başkalarını memnun etmek zorunda değilsiniz. İlahi doğanız, yaşamınız ve sevginizle tezahür eder.

Sözlerinizde özenli olduğunuzda, hiçbir şeyi kişisel algılamadığınızda, varsayımlarda bulunmadığınızda, daima yapabileceğinizin en iyisini yaptığınızda harika bir yaşamınız olacaktır. Yaşamınızın kontrolü yüzde yüz sizin yönetiminizde olacaktır.

Özgürlüğün Toltek Yolu: Eski Anlaşmaları Bozmaktan Geçer.

İnsanlar olarak hepimiz özgürlük arayışındayız; ancak, çoğumuz hala hayatın kölesiyiz. Gerçek özgürlük, sınırsız bir ruha sahip olmakla ve gerçekte kim olduğumuzu ifade etmekle ilgilidir. Kendi kendimizi özgür olmaktan alıkoyan bizleriz, zira çocukken sahip olduğumuz o doğal özgürlüğü, büyüdükçe edindiğimiz inanç sistemleriyle kaybediyoruz. Çocuklar, geleceği veya geçmişi düşünmeden, şimdide yaşayarak ve duygularını korkusuzca ifade ederek gerçek özgürlüğün en güzel örneğini oluştururlar.

Ancak sorumluluklar ve toplumsal beklentiler devreye girdiğinde, gerçek benliğimizi saklayan bir inanç sistemi oluştururuz. Bu inançlar, farkında olmadan bizi kısıtlar ve başkalarını memnun etmek için yaşamamıza neden olur. Dönüşüm için, öncelikle neyin yanlış olduğunu anlamalı ve inanç sistemimizi sorgulamalıyız. Birçok inancımızın yalanlara dayandığını fark edebiliriz. Kendi kişisel rüyamızı anlamak ve onu dönüştürmek, acı çekmeyi bırakıp mutlu bir hayat sürmenin yoludur.

Toltekler inanç sistemimizi, zihnimizi ve hayatımızı yöneten bir parazit olarak görürler. Bu parazitle savaşmak için dört yeni anlaşma ve savaşçı bir zihniyet gereklidir. Bir savaşçı, bu parazitin saldırısına karşı savaşır ve her zaman elinden gelenin en iyisini yaparak özgürlüğünü yeniden kazanma şansına sahip olur. Bu savaş, toplumun rüyasının ötesine geçerek, hayatımızı kendi zihnimizdeki kişisel cennetimize dönüştürme fırsatı sunar ve gerçek benliğimizi saklamamıza gerek olmayan, sevgi ve mutluluk dolu bir noktaya ulaşmamızı sağlar.

Yaşarken Kendi Cennetinizi Yaratmak Mümkündür.

Yaşamı cennette mi yoksa cehennemde mi deneyimleyeceğimiz tamamen kendi seçimimize bağlıdır. Toplumun bize öğrettiklerini bir kenara bırakıp kendi rüyamızı yaratma gücüne sahibiz.

Dünyayı sevgi dolu gözlerle görmek, öfke ve üzüntünün ardındaki sevgiyi bile fark edebilmek, gerçek bir mutluluk halidir. Varlığımızı savunma ihtiyacı duymadan, kim olduğumuzu özgürce ifade ettiğimiz bir yaşam düşleyin. Başkalarının ne düşündüğünden korkmadan, hayallerimizi ifade edebildiğimiz bir hayat...

Başkalarını yargılamadan, eleştirmeden ve affetmekten çekinmeden yaşamak mümkündür. Her zaman haklı olma ihtiyacı duymadan, hem kendimize hem de başkalarına saygı göstererek karşılığında saygı kazanırız. Reddedilme korkusu olmadan, açık bir kalple sevip sevilmek, incinmekten korkmadan dünyada özgürce dolaşmak…

Eski, korkuya dayalı inançlarımızı bırakıp sevgiyi hissetmeye ve deneyimlemeye izin vermeliyiz. Acı çekmek bir seçimdir; mutlu olmayı veya sefil yaşamayı seçebiliriz. Cennette kalmayı seçmek, şüphesiz daha iyi bir yoldur.

Kalbimizin her türlü duygusal acıdan arındırılması, zihnimizin yargılardan boşaltılması ve böylece huzur ile sevgiyi deneyimleyebilmemiz için dua etmeliyiz.

Her günü özel kılmak, sevdiklerimize korkmadan ne kadar değer verdiğimizi ifade etmek için yüreğimizi açmalıyız. Varlığımızı O'na sunarak, sevgisini dünyaya yaymak için bizi kullanmasına izin vermeliyiz.

Yaşadığımız hayat, zihnimiz ve bedenimiz için minnettar olmalı, O'nun saf sevgisinin, bol ruhunun ve parlak ışığının içimizde yaşadığını bilmeliyiz.

Sonuç Olarak Eski Anlaşmaları Bozmak ve Yeni Bir Hayat Yaratmak Bizim Elimizdedir.

Bu anlaşmaları benimseyerek, mutluluğa ve özgürlüğe doğru yeni bir yolculuğa çıkabiliriz. Başkaları tarafından yargılanma veya reddedilme korkusu olmadan gerçek benliğimizi ifade edebiliriz. Kendi gücümüzü kullanarak, kendimizi ve çevremizdeki herkesi sevebileceğimiz daha iyi bir dünya yaratmak bizim elimizdedir.

Cehennemin ortasında bile cenneti deneyimlemek mümkündür. Sefalet içinde kalmak zorunda değiliz; dünya hala muhteşem ve güzel bir yerdir. Dört anlaşmayı yaşayarak sevgi ve mutluluk dolu bir hayat sürmek tamamen bize kalmıştır.