"Engeller Yolun Ta Kendisidir” Özeti

Stoacılık tekniklerinin gerçek hayata nasıl uygulanacağını anlatan bu kitap, kırk dilde yayımlanmış ve sadece İngilizce konuşulan ülkelerde iki milyon satmıştır.

“Engeller Yolun Ta Kendisidir”, bir klasik haline gelmiş ve politikacılar, sporcular, girişimciler, sanatçılar ya da hayatın karşımıza çıkardığı engelleri ve zorlukları aşmak için bilgelik arayan milyonlarca insana yol göstermiştir.

Önsöz

Kitabın önsözünden, yazarın Roma İmparatoru ve büyük Stoacı filozof Marcus Aurelius’dan esinlenerek bu eseri kaleme aldığı anlaşılmaktadır.

Marcus, “Eylemlerimiz engellense bile, niyetlerimizin ve eğilimlerimizin asla engellenemeyeceğini; çünkü insanın uyum sağlama ve adapte olma yeteneğinin olduğunu” belirtir. “Zihin, önündeki engeli bile kendi amaçlarına uyarlayarak dönüştürür.”

Aurelius bu felsefeyi iki güçlü özdeyişle özetler: "Eylemin önündeki engel, eylemi ilerletir" ve “Yoldaki engel, yol haline gelir."

Marcus, engellerin yolumuzu tıkayan birer felaket değil, aslında bizi gitmek istediğimiz yere ulaştıran, hatta kendimizi ve yeteneklerimizi geliştirmemizi sağlayan fırsatlar olduğunu ileri sürer.

Ryan Holiday, Marcus Aurelius'un bu söylemlerinin, engelleri tersine çevirmek olarak bilinen bir sanatın sırrını taşıdığını ileri sürer ve Marcus’un, Stoacıların ve birçok tarihi şahsiyetin hayatından verdiği örneklerle bunu bir yaşam felsefesi olarak sunar.

Giriş

Yazar, giriş bölümünde algı, eylem ve irade disiplininin birbiriyle bağlantısını ortaya koymaktadır.

İster siyaset, ister iş dünyası, ister sanat ya da kişisel yaşam olsun, büyük başarıların ardında her zaman yaratıcılığın, odaklanmanın ve cesaretin güçlü bir bileşimi yatar. Görünürde zorlayıcı ve yorucu olan sorunlar, aslında hedeflerimize giden yolda bize rehberlik eden işaretlerdir.

Çoğu zaman engellerin dışsal olduğunu düşünürüz. Fakat en büyük engeller, zihnimizde ve iç dünyamızda şekillenir. Hızla değişen teknoloji, bitmeyen tüketim alışkanlıkları ve yaşamımıza yön vermeye çalışan gelenekler, modern hayatın getirdiği içsel baskılardan sadece birkaçıdır.

Bu engellerle başa çıkmak üç temel adımdan oluşan bir disiplini gerektirir. İlk adım, engellere karşı geliştirdiğimiz tutumu dönüştürmektir. İkinci adım, bu sorunları parçalarına ayırıp içlerindeki fırsatları görmemizi sağlayacak yaratıcılık ve enerjiyi ortaya koymaktır. Son adım ise, zorluklar ve başarısızlıklar karşısında bizi ayakta tutacak, kararlılığımızı besleyecek içsel iradeyi geliştirmek ve sürdürmektir.

Kısaca algı, eylem ve irade olarak adlandırılan bu üç unsur birbiriyle yakından bağlantılıdır; birbirini besler, birbirine dayanır ve bir bütün olarak işler. Yöntem basit görünse de uygulaması kolay değildir; çünkü gerçek dönüşüm, çaba ve sabır ister.

Sonuçta engeller, bizi durduran duvarlar değil; gelişmemizi, denememizi, kendimizi aşmamızı ve sonunda başarıya ulaşmamızı sağlayan basamaklardır. Engeller yalnızca yolun bir parçası değil, bizzat yolun kendisidir.

Birinci Bölüm: Algı

Algı, etrafımızda olup bitenleri görme, yorumlama ve anlamlandırma biçimimizdir. Gücün başlangıç noktası, olayları ne fazla dramatize ederek ne de inkâr ederek görmektir. Önyargı, beklenti ve korkuyu filtrelemek hem beceri hem de disiplin ister. Bunu başarmak değerlidir; çünkü böylece gerçeğe ulaşırız.

Algı disiplininin örneklerinden biri John Rockefeller’dır. Henüz genç bir muhasebeciyken 1857 ekonomik krizine tanık olur. Panik yapmak yerine, dikkatle piyasaları izler ve dersler çıkarır. Duygularına teslim olmak yerine, şartları rasyonel bir şekilde değerlendirir. Krizi bir felaket değil, fırsat olarak görür. Başkaları batarken o disiplinle hareket eder ve piyasanın doğasını çözmeyi öğrenir. Bu farkındalık onu, ileride petrol piyasasının yüzde doksanını kontrol eden bir imparatora dönüştürmüştür.

Seneca’nın dediği gibi “en büyük imparatorluk, kendine hükmetmektir.” Rockefeller da piyasa sanatı konusunda algılarını en verimli şekilde kullanarak kendisine hükmetmeyi başarmıştır.

Gücünüzün Farkına Varın

Gerçek gücünüz seçme özgürlüğünden gelir ve bunun farkında olmak size avantaj sağlar. Ryan Holiday, Rubin “Hurricane” Carter’ın hikayesini paylaşır. Carter, işlemediği bir suçtan hapse atıldığında bile özgürlüğünden vazgeçmez. Tavırlarından, inançlarından ve seçimlerinden feragat etmez. Üniforma giymeyi, hapishane yemeği yemeyi, ziyaretçi kabul etmeyi reddeder; panik ve nefretle değil, bilinçle hareket etmeyi tercih eder. Zamanını öğrenerek, okuyarak, hukuk ve felsefe çalışarak geçirir. On dokuz yıl sonra özgürlüğüne kavuştuğunda hayatına olduğu yerden devam eder. Zorluğun, kendisi izin vermediği sürece ona zarar veremeyeceğinin; seçim yapma iradesini, kimsenin elinden alamayacağının her zaman farkında olmuştur.

Nihayetinde algımız bizim kontrolümüzdedir. Her durumda hangi hikayeyi yazacağımıza ve yaşayacağımıza kendimiz karar veririz. Çünkü Shakespeare’in dediği gibi, “İyi yada kötü diye bir şey yoktur; düşüncelerimiz onu öyle yapar.”

Sinirlerinizi Yatıştırın

Zorlukları ve engelleri aşmak istiyorsanız sinirlerinize hakim olmalısınız. Tarih, soğukkanlılığını koruyan insanların hikâyeleriyle doludur. General Ulysses S. Grant, savaşın ortasında bile sakin bir cesarete ve ruh dinginliğine sahipti. Büyük başarılar hedeflediğimizde, baskı ve stres mutlaka olacak; hiç beklenmeyen süprizler ortaya çıkacaktır. Böyle durumlarda en çok aranan özellik yetenek veya cesaret değil, sinir hakimiyeti, soğukkanlılık içeren zarif bir duruştur.

Bu duruş, her halükarda bir çare bulunur; panik yapmaya gerek yok; kolay olmayacak; ama başaracağız demektir.

Sinirleriniz bozulmadıysa, aslında gerçekte hiçbir şey olmamıştır; çünkü algınız bunun önemli bir şey olmadığına kanaat getirmiştir.

Duygularınızı Kontrol Edin

Duygularınızı kontrol etmek zordur; ama başarırsanız sizin lehinize müthiş bir üstünlük sağlar. Astronotlar, binlerce saatlik eğitimde tek bir beceriyi öğrenirler: panik yapmamak. Çünkü panik, hatanın ve felaketin en yakın dostudur.

Bu yüzden paniğin eğitimle ortadan kaldırılması gerekir. Yeterince kendinizi eğitirseniz her korkuya adapte olabilirsiniz. Filizlenen olumsuz duyguları anında fark edip kontrol altına almayı öğrenmelisiniz.

“Endişelendiğinizde kendinize, ‘Şu anda neyi görmemeyi seçiyorum?’ diye sorun. İç gözlem, uyanıklılık ya da bilgelik yerine endişeyi seçtiğiniz için hangi önemli şeyleri kaçırdığınız üzerine düşünün.”

Ve unutmayın: Hiçbir sorun daha kötü hale getirilemeyecek kadar kötü değildir.

Nesnelliğin Pratiği

Algı disiplini nesnelliğin pratiğini de içerir. “Bu yaşandı ve yaşadığım şey kötü” ifadesi iki izlenimden oluşur. “Bu yaşandı” ifadesi nesneldir. “Yaşadığım şey kötü” ifadesi ise özneldir.

Bu anlayış, Samuray Miyamoto Musashi’nin sözlerinde karşılık bulur: “Gözlemlemek ile algılamak farklıdır.” Gözlem, yalnızca olanı görür; algı ise, olana kendi korkularını ve arzularını ekler. Bu yüzden, objektif kalmak ve önyargıdan arınmak, zihinsel berraklığın ilk adımıdır.

Nietzsche’nin ifadesiyle, bazen yüzeysel olmak en derin yaklaşımdır. Her şeyi zihnimizde yarattığımız gibi değil, gerçekte olduğu gibi görmek çok daha iyidir.

Bakış Açınızı Değiştirin

Algı aynı zamanda bakış açısıdır. Pers lideri Perikles’in bir deniz seferi sırasında güneş tutulması olur. Donanma bir anda karanlığa gömülür ve askerleri paniğe kapılır.

Perikles, baş dümencisinin yüzüne pelerinini tutar ve “Karanlıktan korkuyor musun?” diye sorar. Dümenci “Hayır” der.

Perikles de şöyle yanıtlar: “Peki o karanlığı yaratan neden farklıysa, bunun ne önemi var?”

Korkunun kaynağı değişse bile, onu yönetme gücümüz aynıdır. Perspektif her şeydir.

Tıpkı Perikles’in güneş tutulması sırasında askerlerini sakinleştirmesi gibi; korku, genellikle anlamadığımız şeylerden doğar. Bir olaya farklı bir açıdan bakmak, onun üzerimizdeki etkisini değiştirir.

Algı eylemden önce gelir. Doğru eylem, doğru bakış açısını takip eder.

Size mi Bağlı?

Ayrıca, size bağlı olan ve olmayan şeyleri ayırt etmek boşa enerji ve zaman harcamanızı önler. Tıpkı beyzbolcu Tommy John gibi… Ciddi bir sakatlık geçirdiğinde kendine sadece bir soru sordu: “Bir şans var mı?”

Cevap evetse, denemeye devam etti. Kontrol edemediği şeylere değil, çabasına odaklandı ve sonunda kazandı.

Bu farklılığı anlamak, eyleme geçmeyi kolaylaştırır ve değişmez koşullara harcanan enerjiyi azaltır. Engellerin üstesinden gelmenin anahtarı, tepkilerimizi seçmek ve çabalarımızı gerçekten etkili olabilecekleri alanlara odaklamaktır.

İşte algı disiplininin özü budur: Kontrol edemeyeceğiniz şeyleri bırakın. Yalnızca gücünüzün yettiği şeylere odaklanın. Çünkü bu, gücünüzü büyütmenin tek yoludur.

Anda Yaşayın

Geçmişin pişmanlıkları ve geleceğin belirsizlikleri, dikkatinizi bugünden çalar. Oysa gerçek güç, anda olmaktan doğar. Büyük girişimler genellikle kriz zamanlarında doğmuştur. Çünkü o insanlar, yalnızca ellerindeki işe odaklanmışlardır.

Engelleri etkili bir şekilde aşmak için, teorik çıkarımlara veya gelecekle ilgili endişelere kapılmak yerine, bugüne odaklanmalıyız. Önemli olan, bugünün acil zorluklarıyla başa çıkmak ve içinde bulunduğumuz anı kucaklamanın yollarını bulmaktır.

Farklı Düşünün

Zihninize sınır koymayın. Farklı düşünün. Deha, fikirleri etkili bir şekilde uygulama yeteneği olarak tanımlanır.

Algılarımız, neyin mümkün olduğuna dair inancımızı şekillendirir; kendimizden şüphe duymak ise eylemsizliğe yol açar. Örneğin sanat dünyası, geleneksel inançlara meydan okuyan sanatçıların özgün vizyonları sayesinde gelişir.

Yaratıcı çözümler genellikle zorluklardan doğar ve engellerin nasıl yeni yollar açabileceğini ve en iyi fikirlerimize nasıl ilham verebileceğini gösterir.

Seneca’nın dediği gibi, “İyi bir insan, olayları kendi rengiyle boyar ve onları kendi yararına çevirir.”

Fırsatı Bulmak

Zorluklarda bir fırsat, engellerde bir ders vardır. Engeller, büyüme, beceri geliştirme ve stratejik avantaj için benzersiz fırsatlar sunabilir.

Sokratesin eşi kaba ve dırdırcıdır. Filozofun eşiyle evli olmasının felsefe için iyi bir pratik olduğunu iddia ettiği söylenir. Diğer bir değişle zorlukta bir nimet görmüştür.

Tüm bunlar, algının bir beceri değil, bir disiplin olduğunu gösterir. Soğukkanlılık, nesnellik ve farkındalık birleştirildiğinde, insanın içindeki sarsılmaz güç ortaya çıkar.

İkinci Bölüm: Eylem

Hayatı dönüştüren yalnızca düşünce değil eylemdir. Eylem ve kararlarımız bizi tanımlar.

Tarihin büyük isimlerinden Demosthenes, doğuştan hastalıklı, eğitimsiz ve yoksul bir gençtir. Konuşma kusurlarını kendi yöntemleriyle düzeltmeye karar verir ve işe koyulur. Ağzını taşlarla doldurarak konuşma pratiği, dik yokuşlarda koşarken nutuk provaları yapar. Çabalarının sonucunda zayıf sesi gürleşir, iyi bir hatip olur. Konuşma yapmanın en önemli üç özelliği sorulduğunda “Eylem, eylem, eylem” diye cevap verir.

Hedeflerimizi başarmak istiyorsak bunun tek yolu; karşımıza çıkan sorunları doğru eylemle karşılamaktır. Bu nedenle eylemlerimizi enerjiyle, sebatla, tutarlı ve bilinçli bir süreçle, yineleme ve esneklikle, pragmatik davranarak, stratejik vizyonla, beceri ve anlayışla, fırsatlara ve önemli anlara dikkat ederek yönlendirmeliyiz.

Eyleme Geçin

Seneca “aptalların ortak noktasının her zaman başlamak için hazırlanıyor olmaları” olduğunu söyler. Koşullar istediğiniz gibi olmadığı ya da kendinizi henüz hazır hissetmediğiniz için devamlı eylemlerinizi ertelersiniz. Bu şekilde hiç bir yere varılmaz.

Amelia Earhart, havacılık tutkusunu sürdürmek için toplumsal beklentilere meydan okuyarak zorluklar karşısında cesaretin bir örneğidir. Onun yolculuğu, zorluklardan kaçmak yerine onları kucaklayarak engellerin üstesinden gelmenin mümkün olduğunu göstermektedir. Böylesi bir cesaret, başkalarına kendi hayatlarında harekete geçmeleri için ilham vererek, kararlılıkla herkesin zor zamanları atlatabileceğini kanıtlar.

Başarmak için kendinizi hazır hissetseniz de hissetmeseniz de, şartlar elverdiğinde harekete geçin.

Sebat Pratiği

Eylem, yalnızca adım atmakla değil, ısrarla devam etmekle anlam kazanır. General Ulysses Grant’ın tecrübe ettiği gibi bunu özellikle savaş alanlarında sık sık görürüz. İnatçılık ve kararlılık inanılmaz değerlerdir. Gerçek deha, yılmaz bir sabrın ürünüdür.

Engelleri sürecin bir parçası olarak kabul etmek çok önemlidir. En başarılı çabalar zorluklara karşı sebat gerektirir.

Ani bir atılım peşinde koşmak yerine, tüm olasılıkları sistematik bir şekilde araştırmaya odaklanmalıyız.

Epiktetos, “sebat et ve diren” der. Çabalarınızda ısrarcı olun. Dikkatinizin dağılmasına, cesaretinizin kırılmasına veya düzensizliğe teslim olmayın.

Tekrar Edin

Başarısızlık ve yenilgi eğitimden başka bir şey değildir. Bütün başarıların öncülü başarısızlıktır. Başarısızlığı; tekrarlamak, başarısız olmak ve gelişmek olarak düşünün.

Başarısızlık neyin doğru olmadığını göstererek bize doğru yolu gösterir.

Başarısızlık, başarının olmazsa olmaz bir parçası olarak görülmelidir. Her başarısızlık deneyimi yeni bakış açılarına ve gelişmelere kapı açar. Önemli olan, başarısızlıklardan ders almayı benimseyen ve eylem ile başarısızlığın bir arada var olduğunu kabul eden bir zihniyeti korumaktır.

Süreci Takip Edin

Başarıya giden yolun bir diğer kilometre taşı, “süreci takip etmek”tir. Başarı, nihai sonuçtan ziyade şimdiki görevlere odaklanmaktan gelir. Mükemmelliğe ulaşmak, sürekli ve küçük başarıların bir sonucudur.

Büyük hedefler yerine, küçük ve yönetilebilir adımlara odaklanın. Süreç bitirmekle ilgilidir. Maçı bitirmek, idmanı bitirmek; elinizdeki en küçük görevi en iyi şekilde tamamlamaktır.

Ödülü değil, süreci takip edin. Sonunda ödül kendiliğinden gelecektir.

İşinizi Doğru Yapın

İşinizi doğru yapın. Elinizde ne varsa çalışkanlıkla, dürüstlükle ve başkalarına elimizden geldiğince yardım ederek karşılık vermek en iyi yoldur. Her görev elimizden gelenin en iyisini yapmamızı gerektirir. Bir şeyleri ciddi biçimde ele aldığımızda “bu önemli, ben önemliyim, hayat önemli” demiş olursunuz.

Önemi ne olursa olsun, her görevde mükemmellik arayışı, genel başarımızı şekillendirir. Her eylem büyük resme katkıda bulunur ve küçük sorumluluklara yaklaşımımız, hayata yaklaşımımızı yansıtır.

Herhangi bir şeyi nasıl yaptığınız, başka şeyleri nasıl yapacağınızı gösterir. Hangi iş olursa olsun, kendinize ve dünyaya karşı sorumluluğunuz “en iyisini” yapmaktır.

Pragmatizm Pratiği

Pragmatik olun. Elinizdeki olanaklarla en iyisini yapın. Doğru eylem, bazen mükemmel olan değil, işe yarayandır. Bürokrasiye takılmak yerine, eldekilerle soruna çözüm bulmak gerekir. Mükemmelliği değil, ilerlemeyi düşünün.

Böyle davranmak, yüksek hedeflerinizi bir kenara bıraktığınız anlamına gelmez; yalnızca pratik ve eldeki olanakları kullanabilen bir pragmatist gibi hareket etmeye başladığınızı gösterir. İdeallere bağlı ve hırslı kalırken, odağınızı pratik ve ulaşılabilir olana çevirirsiniz. Kritik olanla gereksiz olan arasındaki ayrımı görmeye başlarsınız.

Zorluklar karşısında pragmatik düşünme becerisi, engellerin ilerlemeyi engellemeyecek yönetilebilir unsurlara dönüşmesini sağlar.

Kanat Saldırısına Övgü

Bazı durumlarda doğrudan saldırmak yerine dolaylı bir tutum izlemek gerekebilir. George Washington, İngilizlere karşı düşmanı en hazırlıksız anında vurarak, gereksiz zayiattan kaçınarak ve askerlerini koruyarak yıpratma taktiği ile başarılı olmuştur. Aynı şekilde, Gandhi, şiddet içermeyen pasif direnişiyle İngiliz İmparatorluğu’nu sabırsızlığa sürüklemiştir.

Bizden güçlü görünenlere karşı doğrudan saldırıya geçmek yerine dolaylı mücadele en iyi yöntem olabilir. Bizi yaratıcı olmaya, geçici çözümler bulmaya, rakibimizin zayıflıklarına yönlenmeye ve kazanmak için her şeyi yapmaya zorlar.

Engelleri Engellere Karşı Kullanın

Bir engelle fiziksel olarak savaşmak yerine, o engelin kendi momentumunu, zamanlamasını veya zayıflığını ona karşı kullanabiliriz. Bu, Judo veya Aikido gibi sanatlardaki "rakibin gücünü ona karşı kullanma" ilkesine benzer.

Mahatma Gandi'nin uyguladığı şiddetsiz direniş (Satyagraha) tam da budur. İşbirliği yapmayarak ("hiçbir şey yapmayarak"), karşı tarafın (İngiliz İmparatorluğu) şiddet ve baskı uygulama araçlarını etkisiz hale getirmiştir. Şiddete pasif bir şekilde boyun eğmek yerine, bilinçli bir şekilde karşılık vermemeyi seçmiştir. Bu pasiflik, karşı tarafın ahlaki üstünlüğünü kaybetmesine ve kamuoyunda destek bulamamasına neden olan stratejik bir eylemdir.

Enerjinizi Kanalize Edin

Eylem aynı zamanda enerjiyi doğru yönlendirme sanatıdır. Arthur Ashe, tenis kortunda duygularını asla belli etmezdi. Sessizdi ama odaklıydı. Gücünü tepkilerinden değil, sakinliğinden alıyordu.

Eylemlerimiz, fiziksel olarak rahat ve zihinsel olarak cesur olduğumuzda gerçek gücüne ulaşır. Karşılaştığınız her hayal kırıklığını bir kenara atıp pes etmek yerine, onu eylemlerinizi pekiştiren bir yakıt olarak kullanın. Fiziksel gevşekliği (sakinliği) zihinsel ustalıkla birleştirdiğiniz an, elinizde muazzam bir güç olur. Bu enerjiyi kanalize edin ve ilerleyin.

Hücumu Ele Geçirin (İnisiyatif Geliştirin)

İnisiyatif alarak harekete geçmek, krizleri fırsata dönüştürmenin anahtarıdır. Barack Obama, kampanyası sarsıldığında geri çekilmek yerine, “Daha Mükemmel Bir Birlik” konuşmasıyla durumu avantaja çevirdi. Her felaket, yeterince bilinçli bir göz için bir fırsattır.

Yapmanız gereken şey, etrafınızdaki herkesin felaket gördüğü yerde tam olarak nasıl yol alacağınızı belirlemek olmalıdır. Krizler daha önce yapamadığınız şeyleri yapmak için fırsat sağlar.

Hiçbir Şeyin İşe Yaramamasına Hazır Olun

Ve bazen tüm bunlara rağmen işler yolunda gitmeyebilir. Ama önemli olan sonuç değil, tavrımızdır. Çünkü dünyanın kontrolü elimizde olmasa da, algımız ve eylemimiz her zaman bizim elimizdedir.

Elinde ne varsa ortaya koyan ve sonuç ne olursa olsun anında kabullenip yoluna devam etmeye hazır olan insanlardan biri olun.

Üçüncü Bölüm: İrade

İrade, dış koşullardan etkilenmeyen içsel gücümüzdür. Durumu etkileme yeteneğimiz azaldığında en önemli kaynağımız olur. Zor zamanlarda irade, olumsuz deneyimleri öğrenme ve gelişim fırsatlarına dönüştürmemizi sağlar. İradeyi geliştirmek, zorluklara hazırlanmayı, kabullenmeyi öğrenmeyi ve zor durumlarda bile olumlu bir bakış açısını korumayı içerir.

İnsanlar genelde iradenin bir şeyi çok istemekle ilgili olduğunu düşünür. İrade, başına gelen her şeyi kabullenme ve onunla barışık olma yeteneğidir.

Gerçek irade, sessiz tevazu, dayanıklılık ve esneklik; diğer irade çeşitleri ise palavra ve hırsla gizlenmiş zaaflardır.

Algı ve eylem zihnin ve bedenin disiplinleri, irade ise kalbin ve ruhun disiplinidir. İrade, algı ve eylemlerimizin aksine her zaman tamamen kontrol edebileceğimiz tek şeydir.

İrade, metanet ve bilgelik gerektirir; bize, üstesinden gelemeyeceğimiz engellere dayanma, bunları uygun bir bağlama oturtma ve bütün olanlardan bir anlam çıkarma gücü verir.

İç Kalenizi İnşa Edin

Güçlü bir irade sağlam bir içsel kale inşa etmekten gelir. Bu konuda ustalaşmak pratik gerektirir. İçimizdeki kaleyi ne kadar sağlam inşa edersek ihtiyacımız olduğunda o da bizi o kadar iyi korur.

Kontrolümüzde olmayan dış unsurlarla boşa zaman kaybetmektense kendimizi, yani iç kalemizi güçlendirmeye çalışmak daha mantıklıdır. Bu sizi yenilmez yapmaz, ama zorlu anlara hazır olmanıza yardımcı olur.

Engellerin üstesinden gelmede hazırlıklı olmak, güçlü kalabilmek ve hayatın belirsizlikleriyle yüzleşmek için kendi direncimizi geliştirmeliyiz.

Beklenti (Olumsuz Düşünme)

Çok fazla iddialı girişim, önlenebilir nedenlerle başarısızlığa uğrar. Çok fazla insan, bir şeylerin tam olarak istedikleri gibi gitmeyebileceğini düşünmeyi reddettikleri için yedek bir plana sahip değildir.

Stoacılar bir eyleme başlamadan önce, neyin ters gidebileceğini önceden tahmin etmeye çalışırdı. Buna olumsuzu canlandırma denir.

Olumsuzu canlandırma, olası sonuçları kavramamızı ve kendimizi değişik durumlara ayarlayabilmemizi sağlar. Zorlukları önceden tahmin etmek, zorlukları ortadan kaldırmaz, ancak bireylerin daha etkili tepki vermelerini sağlar.

Böylece işler planladığımız gibi gitmezse sakinliğimizi muhafaza edebilir ve paniğe kapılmayız. Yedek planlarımızı devreye sokarak yolumuza devam ederiz.

Kabul Sanatı

Kabul sanatını anlamak sarsılmaz iradenin temel direklerinden bir diğeridir. Kontrolünüzde olanlar ve olmayanlar ayrımını net olarak yapıp kontrolümüzde olan bütün seçenekleri tükettiğimizde, elimizde yapılabilecek tek bir seçenek kalır. O da başa geleni kabullenmektir.

Sorunumuzun kaynağı bizim dışımızda olduğunda, durumu kabullenip yolumuza devam edersek kendimizi daha iyi hissederiz. Bir durumu ustalıkla yönetmek veya avantaja çevirmek için onu sevmeniz gerekmez; sadece onunla çalışmanız gerekir. Üstelik işler her zaman daha da kötüleşebilir. Mesela, evinizi mi kaybettiniz? Unutmayın, her şeyinizi, ailenizi kaybedebilirdiniz.

Hayatı bir oyun olarak düşünürsek elimizdeki kartları biz seçmeyiz, ama onlarla nasıl oynamamız gerektiğine biz karar veririz.

Yaşanan Her Şeyi Sevin: Amor Fati

İradenin büyüklük formülü Nietzsche'nin büyüklük formülünde olduğu gibi, Amor Fati'dir: İnsanın, bir şeylerin farklı olmasını istememesi hali. Sadece zorunlu olana katlanmak değil, gizlemek hiç değil, bilakis onu tutkuyla sevmektir.

Başımıza gelecekleri seçemeyiz ama başımıza gelecekler konusunda nasıl hissedebileceğimizi seçebiliriz. Her durumda ve özellikle kötü durumlarda neşemizi korumalıyız.

Gerçekten büyük işler başarmak için, bu işlerin beraberinde getirdiği tüm zorluklara gönüllü olarak ve hevesle göğüs germeliyiz. Yaptığımız işin tüm yükünü, iyisiyle ve kötüsüyle sevmeyi öğrenmeli, başımıza gelen her şeyde bir neşe kaynağı bulmalıyız.

İşte bu, "yapmamız gerekeni” büyük bir arzuyla "yapabileceğimiz şeye" dönüştürme eylemidir.

Sebat

Azim, zorlu bir problemi sonuna kadar inatçı bir kararlılıkla çözmeye çalışmaktır. Çok daha büyük bir kişilik özelliği olan sebat ise inatçı bir kararlılığın yanısıra süreklilik ve dayanıklılık gerektirir.

Diğer bir ifade ile sebat, sadece ilk engelde değil, sonraki her engelde mücadele ederek kararlılıkla ve yılmadan yolun sonuna kadar gitmekle ilgilidir.

Hayat birbirini izleyen engeller zinciridir. Bizden beklenen, tek bir soruna dar bir görüşle saplanmak yerine, bizi hiçbir şeyin durduramayacağı inancıyla, bir şekilde hedefe ulaşacağımıza dair sarsılmaz bir kararlılığa sahip olmaktır.

Azim bir eylemdir; Sebat ise bir irade meselesidir. Gerçek sebatın en güzel yanı ise, ölümden başka hiçbir şeyin onu durduramamasıdır. Eylemlerimiz kısıtlanabilir ama irademiz kısıtlanamaz.

Sizden de Büyük Bir Şey

Kendinizden başka insanları düşünmek bir güç kaynağına dönüşebilir. İnsanın sorumluluklarından biri, ruhunu ön planda tutarak dünyayı iyileştirmektir.

Hiçbir zorluk, hiçbir yoksunluk, hiçbir zahmet başkalarına karşı empatimizi engellememelidir. Merhamet ve yoldaşlık her zaman asla elinizden alınamayacak bir seçimdir. Evren sizi yutmadan önce başkalarının gelişmesine yardım edin, onlar için güçlü olun, zira bu eylem sizi geri dönülmez şekilde daha da güçlü yapacaktır.

İnsanlığın gelişmesine ve hayatta kalmasına yardımcı olun. Başkalarına yardım eli uzatın. Başkaları için güçlü olursanız bu sizi daha da güçlü yapacaktır.

Faniliğinizi Düşünün

Ölümün varlığı düşünülenin aksine hayatı anlamlı kılar. Faniliğinizi düşünmek sizi özgürleştirir.

Ölümlülüğümüzü kabullenmek, hayatın aniden değişme potansiyeliyle yüzleşmemizi ve ertelenen önemli yaşam değişikliklerine odaklanmamızı sağlar. Hepimiz nihai son tarihimiz olan ölümle karşı karşıyayız; bu farkındalık, bizi önceliklerimizi değiştirerek kriz anlarını beklemeden amaçlı yaşamaya iter. Sonuç olarak, ölümlülük bilinci hayatı erteleme lüksümüz olmadığını hatırlatan en güçlü motivasyon kaynağıdır.

Hayata pamuk ipliğiyle bağlı olduğumuzu unutuyoruz. Kim olursanız olun, servetiniz ne olursa olsun, her an birileri tarafından öldürülebilir ya da elim bir kazada ölebilirsiniz. Bir anda her şey biter.

Hayatın nihai bir gerçeği olan ölüm fikrine alışmayı ve ölümle uzlaşmayı öğrenebilir, geriye ölümden daha zorlu başka bir engel kalmadığını anlayarak rahatlayabiliriz.

Yeniden Başlamaya Hazırlanın

Yaşam bir koşu değil, aksine bir maratondur ve her başarının ardından daha büyük engeller ortaya çıkar. Gerçekçi bir bakış açısıyla, her mücadeleyi sadece bir sonraki adımı kolaylaştırmak için kullanılması gereken bir antrenman olarak kabul etmeli ve enerjimizi buna göre korumalıyız.

Her engel, öğrenmek, güçlenmek ve bilgelik kazanmak için bir fırsat sunar. Zorlukların üstesinden gelmek, rekabet avantajı ve nihayetinde kişinin en iyi versiyonuna ulaşmasını sağlar.

Bu sürekli mücadeleye alışıp, engellerin bizi durdurmasına izin vermek yerine onlar sayesinde gelişerek, korkuyu neşeye ve bir sonraki zorluğa yönelik heyecana dönüştürebiliriz.

Dördüncü Bölüm: Son Düşünceler

Yolu kesen şeyin kendisi yol olur. Eylemi engelleyen şey, bir şekilde ilerlemeyi sağlar.

Bizim için engeller kendimizi sınamak ve geliştirmek için birer fırsattır. Bu kitapta alıntılanan ünlü kişiler algı, eylem ve iradenin gizli güçlerini farkettiler ve bizim de bu güçleri öğrenmemize vesile oldular. Bunları bir kez daha tekrarlarsak:

İlk olarak durumu bütün açıklığı ile gördüler.

Sonra doğru şekilde hareket ettiler.

Sonunda, tahammül ederek dünyayı olduğu gibi kabul ettiler.

Ve engel onlar için yolun ta kendisi oldu.

Beşinci Bölüm: Sonsöz

Felsefenin özü, sadece düşünce değil, eylemdir; engelleri zihnimizle tersine çevirme ve sorunlarımızı hem içlerinde hem de daha geniş bağlamlarında anlamlandırma becerisini geliştirmektir. Mesele, olaylara felsefi bir gözle bakmak ve bu derin kavrayışa uygun olarak hareket etmektir. Artık siz, düşünce ve eylem insanısınız; ve unutmayın, bu ikisi asla bir çelişki değildir, aksine birbirini tamamlayan güçlerdir.